Klarkia (Clarkia spp.), znana również jako godecja czy dzierotka, to rodzaj niezwykle dekoracyjnych, jednorocznych roślin kwitnących należący do rodziny wiesiołkowatych (Onagraceae). Ich naturalnym środowiskiem są ciepłe regiony zachodnich Stanów Zjednoczonych, głównie Kalifornia, gdzie porasta słoneczne łąki i zbocza. W ogrodach uprawiana jest głównie jako roślina rabataowa i na kwiat cięty.
Jak wygląda klarkia?
Klarkia to roślina o wyprostowanym pokroju, osiągająca zazwyczaj 60-80 cm wysokości. Jej pędy są często lekko czerwonawe, pokryte jajowato-lancetowatymi liśćmi o niebieskawozielonym odcieniu i delikatnie ząbkowanych brzegach.
Roślina zakwita w czerwcu, a kwitnienie utrzymuje się aż do sierpnia, przyciągając wzrok swoją obfitością i intensywnymi kolorami. Kwiaty – pojedyncze lub półpełne, wyrastają na wierzchołkach pędów i w kątach liści. Mają one lekko ząbkowane lub falowane płatki, najczęściej purpurowe, różowe, czerwone, ale spotyka się także odmiany białe i fioletowe. Dodatkowym atutem są ich właściwości miododajne i przyjemny zapach, który przyciąga owady zapylające.
▶ Ogrodnicza lista zakupów: 12 produktów "must have" na kwiecień – co warto kupić na start sezonu 2025?
Wymagania uprawowe klarkii
Klarkia to roślina stosunkowo łatwa w uprawie, idealna nawet dla początkujących ogrodników. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, gdzie może cieszyć się pełnym nasłonecznieniem przez większą część dnia. Światło wpływa bezpośrednio na obfitość kwitnienia – im więcej słońca, tym intensywniejsze barwy i większa liczba kwiatów.
Pod względem podłoża klarkia nie ma szczególnych wymagań, choć najlepiej czuje się w glebie przepuszczalnej, średnio żyznej i dobrze zdrenowanej. Nie toleruje zastoin wodnych, dlatego podłoże nie powinno być ciężkie i gliniaste. Optymalny odczyn gleby to obojętny lub lekko zasadowy.
Wysiewanie – kiedy i jak?
Roślinę rozmnaża się z nasion, które można wysiewać bezpośrednio do gruntu w drugiej połowie kwietnia lub na początku maja. Nasiona kiełkują dość szybko, a siewki dobrze znoszą przesadzanie, dlatego możliwy jest również wysiew do pojemników i na rozsadę.
Pielęgnacja – jak podlewać? Czy nawozić?
Klarkia nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji:
- Podlewanie powinno być regularne, szczególnie w czasie suszy. Uważajmy jednak by nie przelewać klarkii – ta roślina znacznie lepiej znosi przesuszenie niż przelanie.
- Roślin, które długo utrzymują kwiaty, warto nawozić umiarkowane – raz na kilka tygodni – uniwersalnym nawozem do roślin kwitnących.
- Usuwanie przekwitłych kwiatów wspomaga rozwój kolejnych pąków i przedłuża okres kwitnienia.
- Nie wymaga przycinania ani podpór, choć wyższe odmiany warto zabezpieczyć przed silnym wiatrem.
Choroby i szkodniki
Klarkia jest dość odporna na choroby i szkodniki, ale przy nadmiernej wilgotności gleby lub zbyt gęstym sadzeniu może pojawić się: mączniak prawdziwy, zgnilizna podstawy łodygi i mszyce – szczególnie w początkowej fazie wzrostu.
Zastosowanie klarkii w ogrodzie i nie tylko
Klarkia to roślina o wszechstronnym zastosowaniu w ogrodzie. Jej intensywnie wybarwione kwiaty oraz długi okres kwitnienia czynią ją idealną kandydatką na rabaty – zarówno w kompozycjach jednorocznych, jak i mieszanych z bylinami.
W naturalistycznych aranżacjach ogrodowych prezentuje się wyjątkowo romantycznie, tworząc lekko falujące łany kolorowych pędów. Ze względu na niewielkie wymagania przestrzenne i atrakcyjny pokrój, świetnie sprawdza się także jako roślina do uprawy na skalniakach, ale też w donicach, skrzynkach balkonowych i na tarasach.
Nadaje się również na kwiat cięty – ścięta w fazie półrozwiniętych pąków długo utrzymuje świeżość w wazonie i pięknie prezentuje się w bukietach. To idealna roślina do tworzenia letnich kompozycji kwiatowych zarówno w ogrodzie, jak i we wnętrzach.
Najpopularniejsze gatunki i odmiany
W ogrodach ozdobnych uprawiane są głównie trzy gatunki klarkii:
- Clarkia unguiculata syn. Clarkia elegans (klarkia wytworna) – (zdj. 1, 2, 3) dorasta do 60 cm, kwiaty duże, często półpełne;
- Clarkia pulchella (klarkia nadobna) – (jej odmiany ozdobne są często mylone z c. elegans) niższa odmiana, do 40 cm, delikatniejsze kwiaty;
- Clarkia amoena (klarkia wdzięczna syn. godecja wielkokwiatowa) – (zdj. 4) duże, jedwabiste kwiaty w wielu barwach; często występuje pod nazwą handlową "godecja".
Zdjęcia: simona, Sundry Photography, Oleg, Tabish Pathan/Wirestock / AdobeStock