Gleba gliniasta w ogrodzie. Czy to ciężkie zadanie?

Cechy gleby gliniastej w ogrodzie: wady i zalety

Podłoża gliniaste zwykle charakteryzują się słabą przepuszczalnością, są zbite, ciężkie i tworzą skorupę, przez którą ciężko przedostać się wodzie, składnikom pokarmowym (nawozom) i powietrzu. W wyniku tego, na powierzchni takich gleb długo zalega woda po opadach, a w czasie okresów ciepłej, suchej pogody jej powierzchnia zasycha, kruszy się i pęka.

Jednocześnie podłoże takie jest chłonne i gromadzi duże ilości wody. W takich warunkach wiele roślin po prostu dusi się i gnije z powodu niedostatku tlenu i nadmiaru wilgoci (zbyt zbita struktura) w strefie korzeniowej. Nie przeszkadza to jednak płytko korzeniącym się chwastom, dlatego takie podłoża często są mocno zachwaszczone.

To się przyda

Hydrożel, ochrona przed suszą – 200 g | Ogród Start

Podłoże Do Róż – 20 l

Ziemia DO BORÓWEK I ROŚLIN KWAŚNOLUBNYCH – 20 l

Podłoże ROŚLINY ZIELONE, ziemia do roślin tropikalnych – 3 l

Fot. Cherries, Natalya Ugryumova / Adobe Stock

Charakterystyczne jest, że tego gleba gliniasta po namoczeniu bardzo łatwo daje się formować, jak plastelinę i jeśli weźmiemy ją do ręki zostawia wilgotne, brudzące ślady. 

Warto jednak pamiętać, że mimo tych niekorzystnych właściwości, gliniaste gleby mają też swoje zalety, ponieważ często zawierają wiele cennych dla roślin składników odżywczych. Aby jednak były one dostępne dla roślin, potrzebna jest poprawa struktury i przepuszczalności takiego podłoża. 

Jak poprawić właściwości gliniastej gleby? 

W przypadku, gdy w naszym ogrodzie króluje właśnie dość ciężka i zbita gleba gliniasta, w pierwszej kolejności należałoby ją nieco rozluźnić, by poprawić jej strukturę. W tym celu najprościej jest spulchnić jej wierzchnią, ale co najmniej 20-30 centymetrową warstwę, np. przy pomocy glebogryzarki, szpadla lub wideł (na mniejszych przestrzeniach). Wcześniej jednak, trzeba dokładnie oczyścić glebę z chwastów, które można zwalczać chemicznie, ale najbezpieczniej będzie usunąć je mechanicznie razem z korzeniami. 

Dodatkowo, w trakcie spulchniania podłoża warto dodać do niego nieco piasku lub nawozu organicznego (np. kompostu lub obornika). Można także najpierw rozłożyć na powierzchni gleby warstwę nawozu organicznego i piasku i dopiero wówczas ją przekopać. Najkorzystniej jest wykonać taki zabieg jesienią, by przygotować glebę do nowego sezonu i od wiosny uzyskać lepsze podłoże, gotowe do uprawy roślin. Oczywiście równie dobrze można zrobić to też wczesną wiosną, ale trzeba być ostrożnym ze stosowaniem świeżego obornika (bezpieczniejszy jest granulowany).

Rozluźniona (spulchniona) gleba gliniasta staje się łatwiejsza w uprawie, dzięki czemu rośliny będą mogły lepiej przyswajać wodę, składniki pokarmowe i rozwijać system korzeniowy, do którego będzie docierało więcej tlenu. Oznacza to też, że będzie można uprawiać większą ilość gatunków roślin (użytkowych i ozdobnych), które odpowiednio nawożone i będą dobrze rosnąć oraz obficie kwitnąć lub plonować. 

Dobrym sposobem na poprawę właściwości gliniastej gleby jest wysianie na niej roślin na tzw. nawóz zielony. Sprawdzonymi gatunkami roślin do tego celu są te należące do rodziny motylkowych/bobowatych (np. bobik, peluszka, wyka, łubin, gorczyca, seradela, facelia, gryka). W okresie kwitnienia należy je ściąć i przekopać glebę, aby wzbogacić ją w azot oraz inne składniki pokarmowe i próchnicę. Takie zabiegi warto powtarzać po 3-4 sezonach, by podłoże ponownie nie zatracało swojej dobrej struktury i nie stawało się znów zbyt zbite i ciężkie. 

Ponadto, najlepiej jest dobierać do uprawy w takich warunkach rośliny, które dobrze się czują na glebach cięższych, bardziej gliniastych niż przepuszczalnych, a nie jest ich wcale mało.

Jakie rośliny ogrodowe wybrać na gliniaste gleby? 

Oprócz poprawy właściwości podłoża, w ogrodach z gliniastą glebą ważny jest wybór gatunków roślin, które lubią gleby gliniaste. Znajdziemy wśród nich zarówno ozdobne drzewa, krzewy i byliny, jak i rośliny owocowe i warzywa.

Drzewa, które tolerują gliniaste podłoże to np.: magnolie, wiśnia piłkowana (i jej odmiany), olchy, wierzby, sosny, brzozy, graby, głogi, cypryśnik błotny, metasekwoja chińska. Wśród krzewów ozdobnych na gliniastym podłożu poradzą sobie między innymi: kalina koralowa, budleja Dawida, krzewuszka cudowna (i jej odmiany), dereń biały, ostrokrzewy, pięciornik, lilak pospolity (bez), cisy, ligustry, bez czarny, kolkwicja chińska, jaśminowiec, perukowiec podolski. 

Dekoracyjne byliny, które można uprawiać na gliniastych glebach, to np.: bergenia sercolistna, funkie, ciemierniki, wilczomlecze, kaczeniec błotny, tojeść rozesłana, kosaciec żółty, narcyzy, tawułki, ostróżki, liliowce, języczka, dzwonki, piwonie. 

W ogrodzie z gliniastą glebą możemy śmiało uprawiać też rośliny owocowe, np.: jabłonie, śliwy, grusze, morele, porzeczki, leszczyna i warzywa – sałatę, fasolę, kalafior, dynię, kapusty (w tym brukselkę, jarmuż), boćwinę, kukurydzę.

Zdjęcie tytułowe: sutichak / Adobe Stock